ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΕ ΑΘΩΝΙΤΕΣ ΟΣΙΟΥΣ ΚΑΙ ΓΕΡΟΝΤΕΣ

Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου

Ξένη Δημοσίευσις - Το κείμενο δημοσιεύεται σε μονοτονικό σύστημα γιά τεχνικούς λόγους.

Στήν ιερά μονή της Μεγίστης Λαύρας, ή Κυρία των Ουρανών, Αυτή μόνη θέλει να είναι καί να λέγεται Οικονόμισσα, ή οποία είπε προς τον κτίτορα της μονής Όσιο Αθανάσιο: «Εγώ θέλω είσθαι Οικονόμος σας πάντοτε, να σας φροντίζω τα προς χρείαν, μόνο μη άμελήτε τας υποσχέσεις του Σχήματος». Στό Καθολικό της Μονής, πού είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, υπάρχει ή εικόνα της «Οικονόμισσας», ως ένθρονης με δεόμενους τους αγίους Αθανάσιο τον Άθωνίτη καί Μιχαήλ Επίσκοπο Συνάδων.

Σέ Παρεκκλήσι της Μ. Λαύρας βρίσκεται ή θαυματουργή εικόνα της «Κουκουζέλισσας». Κατά μία αγρυπνία του Σαββάτου του Ακάθιστου ό όσιος Ιωάννης ό Κουκουζέλης, ό καλλίφωνος Λαυριώτης Πρωτοψάλτης, μετά την ωραιότατη ψαλμωδία του, κάθησε στο απέναντι της εικόνας στασίδι λίγο ν' αναπαυθεί. Εκεί του παρουσιάσθηκε η Θεοτόκος λέγοντας: «Χαίροις Ιωάννη! Ψάλλε μοι καί εγώ ου μη σε εγκαταλείψω». Και του πρόσφερε δώρο ευχαριστίας ένα χρυσό νόμισμα, το όποιο αφιερώθηκε στην εικόνα της καί πολλά θαύματα κατά καιρούς τέλεσε. Αργότερα καί πάλι του εμφανίσθηκε ή Θεοτόκος, για να του θεραπεύσει τα πόδια του, που είχαν σαπίσει από τις συνεχείς ένδακρεις στάσεις του, τις αγρυπνίες καί την ορθοστασία καί του είπε: «Από του νυν εσο υγιής!» ΄Ετσι ανταμείβει ή Ουράνια ΄Ανασσα τους ταπεινούς διακονητές της.

Στο δοχείο της Μονής Βατοπεδίου υπάρχει η θεομητορική εικόνα η επιλεγόμενη «Ελαιοβρύτισσα» ή «Δοχειάρισσα». Σε περίοδο πλήρους ελλείψεως του λαδιού της μονής ό δοχειάρης όσιος Γεννάδιος άρχισε να ελαττώνει την προσφορά λαδιού στους πατέρες, για να φροντίζει τα κανδήλια του Καθολικού. Πηγαίνοντας για να λάβει το τελευταίο λάδι, είδε να έχουν ξεχειλίσει όλα τα πιθάρια της αποθήκης του και το λάδι να κυλά κι έξω της θύρας του δοχείου. Ολοι οι Πατέρες θαύμασαν την Προστάτιδά τους, που ποτέ δεν τους εγκαταλείπει.

Στήν περίοδο της Εικονομαχίας, ευσεβής χήρα της Νικαίας, για να φρουρήσει από τη μανία των Εικονομάχων την εικόνα της, την έρριξε με πίστη στη θάλασσα κι εκείνη με τρόπο θαυμαστό έφθασε στο Άγιον ΄Ορος. Ό ασκητής όσιος Γαβριήλ ό Ίβηρίτης είδε στη θάλασσα πύρινη στήλη καί βαδίζοντας πάνω στα κύματα, ως να ήταν ξηρά, παρέλαβε την αγία εικόνα, καί μετά από λιτανεία των Πατέρων, την εναπόθεσαν στο Άγιο Βήμα του Καθολικού. Την επομένη όμως βρέθηκε στην πύλη της μονής. Την έφεραν πάλι στο ναό κι εκείνη πάλι πήγαινε στην πύλη. Παρουσιασθείσα δε σε όραμα ή Θεοτόκος στον όσιο Γαβριήλ ανανέωσε την προς τους Πατέρες υπόσχεση Της, καθώς είχε πει στον όσιο Πέτρο: «Να έλπίζωσιν εις την εύσπλαγχνίαν του Υιού μου και Δεσπότου άπαντες οι εν τω Όρει τούτω έναρέτως, μετ' ευλαβείας και φόβου Θεού ζώντες μοναχοί, καθότι τούτο το χάρισμα εγώ εζήτησα και έλαβον παρ' Αύτού και ιδού δίδωμι υμίν σημείον, έως ότου βλέπετε την εμήν εικόνα εν ταύτη τη μονή, η χάρις και το έλεος του Υιού μου ουκ εκλείψουσιν εξ υμών». Πόσο παρήγορα τα λόγια αυτά για κάθε Αγιορείτη!

Στη Σερβική μονή του Χιλανδαρίου, την τιμώμενη στα Είσόδια της Θεοτόκου, υπάρχουν έξι θαυματουργές εικόνες της Παναγίας: Την πρώτη θέση, κατά κυριολεξία, την έχει η «Τριχερούσα», της οποίας η ιστορία είναι συνυφασμένη με τον βίο του μεγάλου Αγίου Ιωάννου του Δαμάσκηνου, του μεγίστου των υμνογράφων της Εκκλησίας μας. Ό Άγιος κατηγορήθηκε στον Άρχοντα της Δαμάσκου, ότι έγραψε δριμύτατες επιστολές κατά του Εικονομάχου Αυτοκράτορα Λέοντος του Ισαύρου. Η τιμωρία του ήταν να του κόψουν το δεξί χέρι. Ο Άγιος μετά από θερμή προσευχή στη Θεοτόκο θεραπεύθηκε τελείως καί μεταβαίνοντας στη Λαύρα του Αγίου Σάββα των Ιεροσολύμων προς μονασμό, παρέλαβε και την εικόνα. Όταν δε ο άγιος Σάββας, Αρχιεπίσκοπος των Σέρβων και κτίτορας της Μονής Χιλανδαρίου, πήγε προσκυνητής στα Ιεροσόλυμα, του έδωσαν οι Πατέρες δώρο την εικόνα, την οποία μετέφερε ευλογία στην πατρίδα του. Τον 14ο αιώνα στα προπύλαια της μονής Χιλανδαρίου συνέβη το αξιοθαύμαστο γεγονός, ένα ζώο να σταθεί εκεί φέρνοντας μόνο του τη θεία εικόνα. Οι Πατέρες την έθεσαν με συγκίνηση στο Ιερό βήμα. Όταν δε κάποτε η αδελφότητα της μονής διχάσθηκε ως προς την εκλογή νέου Ηγουμένου, στην ηγουμενική θέση βρέθηκε ή «Τριχερούσα». Από τότε αντί για Ηγουμένου εκλέγεται Προηγούμενος καί οι διακονητές με βαθειά ευλάβεια θέτουν μετάνοια στην εικόνα αντί του Ηγουμένου, αισθανόμενοι την προστατευτική της χάρη.

Στή Μονή Ζωγράφου υπάρχει καί η εικόνα της «Επακούουσας». Μπροστά της ό όσιος Κοσμάς ο Ζωγραφίτης προσευχόταν παρακλητικά: «Υπεραγία Θεοτόκε εύξαι υπέρ εμού προς τον Σον Υιόν και Θεόν, ίνα οδήγηση καμέ εν οδώ σωτηρίας». Καί αμέσως άκουσε τη Θεομήτορα να λέει: «Υιέ και Θεέ μου, δίδαξον τον δούλον Σου πως να σωθή». Στη συνέχεια η ίδια φωνή του έλεγε: «Εξελθέτω της μονής και αγωνισάσθω κατά μόνας». Ο ίδιος ο όσιος Κοσμάς, σε μία πανήγυρη της Μονής Βατοπεδίου που είχε πάει, είδε τη Θεοτόκο να υπηρετεί στην τράπεζα και να διακονεί στο ναό.

Στο Καθολικό της Μονής Εσφιγμένου φυλάγεται ωραία εικόνα της «Ελεούσας».
Στή Ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονος η επικαλούμενη «Ιεροσολυμίτισσα».

Στή Μονή Κωνσταμονίτου η «Οδηγήτρια» και η «Αντιφωνήτρια», η οποία πλήρωσε τα πιθάρια της μονής με λάδι πού δεν είχαν, στις αρχές του 11ου αιώνος, όταν Δοχειάρης ήταν ο όσιος Ζαχαρίας.

Πρώτη γνωστή παρουσία της Θεοτόκου είναι η στην αρχή αναφερθείσα στον πρώτο επώνυμο όσιο του Αγίου ΄Ορους, στον Πέτρο τον Άθωνίτη.

Οι Θεσσαλονικείς αυτάδελφοι Όσιοι Συμεών καί Θεόδωρος, μαθητές του οσίου Ευθυμίου του Νέου (+ 898), από το «Περιβόλι της Παναγίας» πηγαίνουν κηρύττοντας στην Πελοπόννησο και κατόπιν οράματος βρίσκουν την εικόνα της Θεοτόκου κι ανεγείρουν τη λαμπρότερη ίσως μονή της νότιας ηπειρωτικής Ελλάδος, της Θεοτόκου του Μεγάλου Σπηλαίου.

Από το παρά την Μονή Έσφιγμένου σπήλαιο πού άσκήτευε, αναχωρεί με την ευλογία του Γέροντος του, ο Ρώσος όσιος Αντώνιος (+ 1073) και μεταβαίνει στα σπήλαια του Κιέβου, όπου ανεγείρει μεγάλη μονή, πού την αφιερώνει στη Θεοτόκο. Οι μαθητές του Οσίου λαμβάνουν κι αυτοί την ευλογία του, με τα λόγια: «Ευλογητός ο Θεός εν παντί, είη δε μεθ' ημών η ευχή της Αγίας Θεοτόκου καί Πάντων των εν Αγίω ΄Ορει Αγίων». 'Ετσι η Λαύρα του Κιέβου, ηκτισμένη από τον Αγιορείτη όσιο Αντώνιο, έγινε η μητέρα του Ρώσικου Μοναχισμού.

Ο λάτρης της Θεοτόκου, όσιος Βαρθολομαίος της Σεμέρης ( + 1130) — η Σεμέρη είναι περιοχή της Ν. Ιταλίας — μεταφέρει προς τη Δύση την ορθή τιμή της Θεοτόκου. Αφού κτίζει μονή πού την αφιερώνει στην Παναγία την «Οδηγήτρια», έρχεται στο ΄Αγιον ΄Ορος. Μετά από μακρά παραμονή του στην Αθωνική σχολή, επιστρέφει στην πατρίδα του μεταφέροντας στους μαθητές του τ' Αγιορείτικα τυπικά και την ιδιαίτερη τιμή της Θεοτόκου, τα οποία διατηρήθηκαν και αρκετά έτη μετά το Σχίσμα.

Ο Σέρβος όσιος Συμεών ο Μυροβλύτης ( + 1199), συνκτίτορας με τον υιό του όσιο Σάββα της Μονής Χιλανδαρίου, ανεπαύθη εν Κυρίω έχοντας τα μάτια του στραμμένα στην εικόνα της Παναγίας.

Ο όσιος Σίμων ο Μυροβλύτης (13ος αι.), κτίτορας της τολμηρότερης οικοδομής στη Μακεδονία, της Μονής της Πέτρας, έλαβε εντολή και θάρρος για το έργο του από την Ίδια τη Θεοτόκο, όταν του μηνούσε: «Σίμων, φίλε πιστέ και λάτρα του Υιού μου, μη αναχωρεί των ώδε ότι εις φως τεθεικά σε μέγα».

Οι μαθητές του οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτη (+ 1346), ο Μάρκος ο νηπτικός, Ααρών ο διορατικός και Κλήμης, είχαν συχνές τις εμφανίσεις της Θεοτόκου στις αγρυπνίες τους, καθώς και ο Θεσσαλονικέας άγιος Ισίδωρος (+ 1350), ο κατόπιν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (+ 1359), ερχόμενος στο ΄Αγιον ΄Ορος «έπρόβαλε την Θεοτόκον οδηγόν ομού και προστάτην και μεσίτριαν και κάθε στιγμήν και ώραν με προσευχάς έβανεν έμπροσθεν εις τους οφθαλμούς του την βοήθειάν της». Στο έξω της Μ. Λαύρας Κάθισμα του Αγίου Σάββα δέχθηκε την επίσκεψη της Θεοτόκου. Καί κατά τον βιογράφο του άγιο Φιλόθεο τον Κόκκινο, σε μετάφραση Αθανασίου του Πάριου, «δια μεσιτείας της Θεοτόκου πολλών χαρισμάτων ήξιώθη παρά Θεού και μάλιστα του της θεολογίας, δια της οποίας ήγωνίσθη δια την περί Θεού ορθήν δόξαν».

Τη θεολογία διδάχθηκε και ο όσιος Μάξιμος ο Καυσοκαλύβης (+ 1365) από την ίδια την Θεοτόκο, παρά την κορυφή του ΄Αθωνα, όπου ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η ανοικοδόμηση των δύο αυτών ιερών ναών στην Αθωνική κορυφή, είναι σύμβολο σημαντικό και ουσιαστικό. Το ΄Αγιον ΄Ορος είναι ο τόπος όπου συνεχώς αναπέμπεται η «ευχή του Ιησού», η οποία μεταμορφώνει ψυχικά τους ευχόμενους, και είναι ο τόπος όπου αναπαύεται η Μητέρα του Θεού κι ενισχύει στους αγώνες τους τους φίλους του Υιού Της. Η Κυρία του ΄Ορους είπε προς τον όσιο Μάξιμο: «Λάβε την χάριν κατά δαιμόνων ο σεπτός αθλοφόρος και κατοίκησε εις τα πρόποδα της κορυφής του ΄Αθωνος. Διότι τούτο είναι θέλημα του Υιού μου, δια να ανεβής εις ύψος αρετής και να γένης διδάσκαλος και οδηγός εις πολλούς καί να σώσης αυτούς». ΄Οπως και πράγματι έγινε.

Ο θεωρούμενος πρώτος οικιστής της Σκήτης της Θεοπρομήτορος Αγίας ΄Αννης, όσιος Γερόντιος (14ος αι.), μετά από θερμή προσευχή καί σύσταση της Θεοτόκου, έβγαλε πόσιμο καί ιαματικό νερό για τους ασκητές πού το στερούνταν.

Ο όσιος Γρηγόριος ο Δομέστικος (+ 1405), αξιώθηκε κι αυτός να δωρηθεί από την Θεοτόκο για την ωραία ψαλμωδία του, στην αγρυπνία της εορτής των Θεοφανείων. «Δέξαι σου το ψαλτικόν καί ευχαριστώ σοι πολλά», του είπε ή Παναγία.

Ο όσιος Αρσένιος Κονέφσκυ (+ 1444), ανανέωσε την τιμή της Θεοτόκου στίς Ρωσικές Μονές, μεταφέροντας το Αγιορετικό πνεύμα. Το πνεύμα αυτό, της μεγάλης τιμής και αγάπης προς τη Θεοτόκο, διδάσκουν καί όλοι οί κατοπινοί Αγιορείτες Άγιοι, Ιεραπόστολοι, Νεομάρτυρες καί Όσιοι. Οί ιεροπρεπείς Κολλυβάδες, με πρόμαχο τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη (+ 1809), μεταφέρουν με το φλογερό τους κήρυγμα, με την ίδρυση μονών, με τη σύνθεση Ακολουθιών, τη συγγραφή βιβλίων, εγκωμίων κι επιστολών, την εκ βαθέων αγάπη τους στην Τροφό καί Σκέπη του ΄Ορους. Από τους ταπεινούς Πατέρες διατηρείται μέχρι σήμερα αυτή η ίδια τιμή και αγάπη και είναι νωπές οι ιστορίες, ζωηρές οι αφηγήσεις, συγκινητικές οι εξιστορήσεις, πρόσφατων επαναλήψεων των Θεομητορικών αποτυπωμάτων στις καρδιές, τίς μνήμες, τη ζωή, συγχρόνων σεβαστών Αγιορειτών Γερόντων...