ΑΓΙΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ (+ 1406)

Σειρά: Ἀδιάφθοροι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας (ἀπό τό ὁμώνυμο ἔργο τοῦ Καθηγητοῦ Ἀντ. Μάρκου).

Ὁ Μητροπολίτης ἅγ. Κυπριανός (Τσάμπλακ, 1390 - 1406), ἦταν Βουλγαρικῆς καταγωγῆς, καταγόμενος ἀπό τό Τύρνοβο, Κληρικός τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς ΚΠόλεως. Ἐξαιρετικά καλλιεργημένος ἀναδείχθηκε γόνιμος ἐκκλησιαστικός συγγραφέας. Γιά πρώτη φορά ἐπισκέφθηκε τήν Ρωσία τό 1373 ἤ 1374, σάν Ἀποκρισάριος τοῦ Πατριαρχείου, μετά ἀπό αἴτημα τοῦ Ἡγεμόνα τῆς Λιθουανίας Ὄλεγκ γιά ἵδρυση ἀνεξάρτητης Μητροπόλεως. Τό 1376 ὁ Πατριάρχης ἅγ. Φιλόθεος ὁ Κόκκινος δέχθηκε τό αἴτημα καί χειροτόνησε τόν Κυπριανό Μητροπ. Λιθουανίας, ἐνῶ στή Μόσχα ἀρχιεράτευε ὁ ἅγ. Ἀλέξιος. Ἀκόμη καί μετά τόν θάνατο τοῦ ἁγ. Ἀλεξίου, ὁ Κυπριανός δέν ἔγινε δεκτός στή Μόσχα, διότι ὁ Μεγ. Ἡγεμόνας ἅγ. Δημήτριος Ντόνσκοϊ βρισκόταν σέ ἀντίθεση μέ τήν Λιθουανία καί γιά τόν λόγο αὐτό ὑποστήριξε τούς Μητροπολίτες Μιχαήλ Γ’ καί Ποιμένα. Ἡ ἐκκλησιαστική διοίκηση στή Ρωσία ἑνοποιήθηκε καί ὁμαλοποιήθηκε μετά τόν θάνατο τοῦ Μεγ. Ἡγεμόνα Δημητρίου καί τοῦ Μητροπολίτη Ποιμένα, μέ τήν ἀποδοχή τοῦ Μητροπολίτου Κυπριανοῦ, τό 1390.
Καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς ἀρχιερατείας τοῦ ἁγ. Κυπριανοῦ, ἡ ἰσχυρή του προσωπικότητα ἐπέδρασε στίς σχέσεις Ρωσίας καί Λιθουανίας, ὥστε ὄχι μόνο δέν ἔγινε πόλεμος μεταξύ τους, ἀλλά οὔτε κἄν διπλωματική ρήξη. Ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγ. Κυπριανοῦ ἔγινε νέα σλαβωνική μετάφραση τοῦ Πηδαλίου. Ἀκόμη κατέβαλε προσπάθεια νά περιορίσει τήν μοναστηριακή πλεονεξία – τάση συγκεντρώσεως περιουσίας, μέ πρόσχημα τό κοινωνικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.
Κοιμήθηκε εἰρηνικά τό 1406. Κατά τήν ἀνακομιδή τό Λείψανό του ἀνακομίσθηκε ἀδιάφθορο καί σήμερα φυλάσσεται στόν Καθεδρικό Ναό Κοιμ. Θεοτόκου Κρεμλίνου.
Ἡ μνήμη του τιμᾶται τήν 16η Σεπτεμβρίου.