ΟΣΙΟΣ ΘΩΜΑΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ, Ο ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΣ (+ 594)

Σειρά: Ἀδιάφθοροι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας (ἀπό τό ὁμώνυμο ἔργο τοῦ Καθηγητοῦ Ἀντ. Μάρκου).

Ὁ ὅσ. Θωμᾶς ἦταν μοναχός στή Συρία καί ὑποκρινόταν τόν σαλό γιά νά κρύβει τήν ἀρετή του, ὁ Ἡγούμενος ὅμως τῆς Μονῆς του γνώριζε τήν πραγματικότητα καί κατά καιρούς τοῦ ἀνέθετε σοβαρές διακονίες.
Κάποτε στάλθηκε στήν Ἀντιόχεια γιά νά προμηθευτεῖ ἐφόδια γιά τήν Μονή, τά ὁποῖα συνήθως δίνονταν εὐλογία ἀπό τόν Πατριάρχη τῆς πόλεως. Τήν περίοδο ἐκείνη στήν πόλη εἶχε πέσει ἐπιδημία πανώλης. Καθώς ὁ Σαλός περίμενε στήν πόλη, πλησίασε ἕναν Ἱερέα ὀνόματι Ἀναστάσιο καί μέ διάφορες τρέλλες ζητοῦσε ἐλεημοσύνη γιά τό μοναστήρι του. Μία ἀπό αὐτές τίς φορές ὁ Ἱερέας θύμωσε καί τόν κτύπησε πολύ. Σέ ὅσους διαμαρτυρήθηκαν γι' αὐτή τήν συμπεριφορά, ὁ Ὅσιος εἶπε προφητικά: "Στό μέλλον, οὔτε ἐγώ θά πάρω, οὔτε ὁ Ἀναστάσιος θά δώσει"!
Ἡ προφητεία του ἐκπληρώθηκε ἀμέσως, διότι ὁ μέν Ἀναστάσιος ἀπεβίωσε τήν ἑπομένη, ὁ δέ Ὅσιος ἐπιστρέφοντας στήν Μονή του ἀρρώστησε καί κοιμήθηκε στό Ναό τοῦ ἁγ. Εὐθυμίου, ὅπου εἶχε καταφύγει γιά νά προσευχηθεῖ!
Τό Λείψανό του ἐνταφιάσθηκε στό κοιμητήριο τῶν ξένων, μαζί μέ ἄλλους νεκρούς. Ἐκεῖ, ὁ Θεός παραχώρησε ἕνα θαυμαστό γεγονός. Ἡ γῆ "ξέβραζε" τά σώματα τῶν ἄλλων νεκρῶν! Οἱ νεκροί ἐνταφιάσθηκαν πάλι καί πάλι, ἀλλά τό φαινόμενο συνέχιζε νά συμβαίνει. Τότε ἀναφέρθηκε τό περιστατικό στόν Πατριάρχη Ἐφραίμ, ὁ ὁποῖος ἔδωσε ἐντολή νά ἀνακομισθεῖ τό Λείψανο τοῦ Σαλοῦ, τό ὁποῖο βρέθηκε ἀδιάφθορο! Ἀμέσως τό Λείψανο μεταφέρθηκε μέ τιμές στήν Ἀντιόχεια καί τότε σταμάτησε ἡ ἐπιδημία τῆς πανώλης!
Ὁ ὅσ. Θωμᾶς ἀνῆκει στήν χορεία τῶν διά Χριστῶν Σαλῶν Ἁγίων οἱ ὁποῖοι, ἐνῶ ἀρχικά τιμήθηκαν σέ τοπικό ἐπίπεδο, στή συνέχεια καί γιά λόγους πού δέν εἶναι γνωστοί, δέν συμπεριλήφθηκαν στό Βυζαντινό Ἑορτολόγιο. Τοῦ ὁσ. Θωμᾶ "τήν ἐτήσιον μνήμην παῖδες Ἀντιοχέων ἦγον, μεγαλοπρεπῶς ἑορτάζοντες" (βλ. σχετικά Νικηφόρου Καλλίστου, " Ἐκκλησιαστική Ἱστορία" βιβλίο 17ο, P. G. 147), ὁ Ὅσιος ὅμως δέν συμπεριλήφθηκε στό Βυζαντινό Ἑορτολόγιο (ἀντίθετα συμπεριλήφθηκε στό Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο) καί γιά τό Λείψανό του δέν σώθηκε καμμία πληροφορία.
Ἡ μνήμη του τιμᾶται τήν 24η Ἀπριλίου (ἡμέρα μετακομιδῆς τοῦ Λειψάνου του στήν Ἀντιόχεια) καί κατά τό Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο τήν 18η Νοεμβρίου.