Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2011

ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ο ΜΥΡΟΒΛΥΤΗΣ (+ 305)
Σειρά: Ἀδιάφθοροι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας (ἀπό τό ὁμώνυμο ἔργο τοῦ Καθηγητοῦ Ἀντ. Μάρκου).

Ἕνας τῶν ἐπιφανεστέρων καί πλέον δημοφιλῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας. Γεννήθηκε ἀπό ἐπιφανή οἰκογένεια τῆς Θεσσαλονίκης, διέπρεψε στό Ρωμαϊκό Στρατό καί διορίσθηκε ἀπό τόν Αὐτοκράτορα Μαξιμιανό Ἔπαρχος Θεσσαλονίκης "καί πάσης Θετταλίας". Κατά τόν διωγμό τοῦ Διοκλητιανοῦ συνελήφθη γιά τήν ὁμολογία τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως καί τόν ἱεραποστολικό του ζῆλο καί φυλακίσθηκε σέ δημόσιο λουτρό. Ἐκεῖ τελειώθηκε μέ λογχισμό, ὅταν ὁ μαθητής του Μάρτυς Νέστωρ, ἐπικαλούμενος τόν "Θεόν Δημητρίου", σκότωσε στό στάδιο τῆς πόλεως κατά τήν διάρκεια ἀγώνων τόν βάρβαρο Λυαίο.
Πρῶτος τάφος τοῦ μαρτυρικοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου ἦταν τό πηγάδι τοῦ λουτροῦ στό ὁποῖο τό ἔρριξαν εἴτε οἱ ἐθνικοί γιά νά μήν τό βροῦν οἱ Χριστιανοί, εἴτε οἱ μαθητές του γιά νά τό σώσουν ἀπό τούς εἰδωλολάτρες. Κατά τήν παράδοση, "ἀπό τό πηγάδι ἐκεῖνο πού κρατοῦσε τό ἅγιο σῶμα, ἀνέβλυσε τό πρῶτο καί ἅγιο μῦρο"! Στή συνέχεια τό Λείψανο ἐνταφιάσθηκε στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ἁγίου. Πάνω ἀπό τόν τάφο αὐτό ὑψώθηκε ἀρχικά μικρός Ναός (Μαρτύριο) καί κατά τόν 5ο αἰ. ἡ περίφημη Βασιλική, τήν ὁποία ἔκτισε ὁ θεραπευμένος ἀπό θαῦμα τοῦ ἁγ. Δημητρίου Ἔπαρχος τοῦ Ἰλλυρικοῦ Λεόντιος. Ἡ Βασιλική αὐτή ἀκολούθησε ὅλες τίς ἱστορικές περιπέτειες τῆς Θεσσαλονίκης, μέ τήν ὁποία ἡ μνήμη τοῦ ἁγ. Δημητρίου ἔχει ταυτισθεῖ. Δυστυχῶς, τίς περισσότερες καί μεγαλύτερες βεβηλώσεις τοῦ Ναοῦ καί τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου, τίς προκάλεσαν "Χριστιανοί"! Λ.χ. τό 1185 οἱ Νορμανδοί λεηλάτησαν τόν Ναό, "πυρπόλησαν τίς ἅγιες εἰκόνες του καί μέ τό μῦρο πού ἀνέβλυζε ἄφθονο ἀπό τόν τάφο τοῦ Ἁγίου, γυάλισαν τά παπούτσια τους καί τηγάνισαν ψάρια"! (Μ. Ἀρχιμ. Παντ. Καλπακίδη, "Ἅγιος Δημήτριος - Βίος καί Ναός τοῦ Προστάτου τῆς Θεσσαλονίκης", σελ. 14).
Μέχρι τήν καταστροφή τῆς Βασιλικῆς ἀπό τήν μεγάλη πυρκαγιά τοῦ 1917 (ἡ ὁποία κατέστρεψε τά 2/3 τῆς Θεσσαλονίκης), ἦταν κοινά ἀποδεκτό, ὅτι τά Λείψανα τοῦ ἁγ. Δημητρίου ἦσαν στόν τάφο του. Ὅμως, κατά τίς ἀνασκαφές πού διενήργησε κατά τήν ἀναστηλωτική περίοδο 1926 - 1949, ὁ τότε Ἔφορος Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Καθηγητής Γ. Σωτηρίου, ὁ τάφος βρέθηκε κενός. Ὅπως ἀποδείχθηκε στή συνέχεια, κατά τήν κατάλυση τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας ἀπό τούς Σταυροφόρους, ὁ κατακτητής τῆς Θεσσαλονίκης Βονιφάτιος ὁ Μομφερατικός, ἀφαίρεσε τά Λείψανα τοῦ ἁγ. Δημητρίου, καθώς καί τοῦ ὁσ. Δαβίδ, καί τά μετέφερε στήν Ἰταλία.
Τό Λείψανο τοῦ ἁγ. Δημητρίου ἀνακομίσθηκε τότε ἀδιάφθορο. Ὅπως προκύπτει ἀπό ἔγγραφο τοῦ Ἀββαείου τοῦ ἁγ. Λορέτζου In Campo, ὅπου τό Λείψανο φυλάχθηκε ἀπό τό 1236 μέχρι καί τό 1978 - 80, "τό σῶμα τοῦ Μάρτυρος εἶχε διατηρηθεῖ ἀκέραιον καί εὐωδιάζον μέχρι τήν ἐποχήν κατά τήν ὁποίαν ὁ Καρδινάλιος Νεγκρόνι, Ἐπίτροπος τότε τοῦ Ἀββαείου, τό ἀπέστειλεν εἰς τήν Ρώμην δι' ἀναγνώρισιν, ἐπεστράφη δέ ἀπό ἐκεῖ κατά τι ἠλαττωμένον, εἰς τά τέλη τοῦ 17ου αἰ." (Μητροπ. πρ. Παραμυθίας Τίτου Ματθαιάκη, "Θέματα Ἁγιολογίας", 1987, σελ. 253).
Δέν εἶναι γνωστό πότε καί κάτω ἀπό ποιές συνθῆκες διαλύθηκε τό Λείψανο, κατά τήν ἀναγνώριση πάντως τήν ὁποία διενήργησε τό Βατικανό τό 1968, βρέθηκαν ὀστά καί ὄχι ἀδιάφθορο Λείψανο.
Ἡ τιμία Κάρα τοῦ Μυροβλύτου Μεγαλομάρτυρος ἐπέστρεψε στή Θεσσαλονίκη τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1978 καί μεγάλο μέρος τῶν λοιπῶν Λειψάνων τό 1980 (Βλ. Πρωτ. Δημ. Βακάρου, "Ἡ ἐπανακομιδή τῆς τιμίας Κάρας τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου"· Περιοδικό "Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς", τ. 1978, σελ. 384 - 389· καί Ἀρχιμ. Παντ. Καλπακίδη, "Περί τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου"· Περιοδικό "Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς", τ. 1983, σελ. 203 - 213). Σήμερα φυλάσσονται στή Βασιλική τοῦ Ἁγίου, σέ ἀργυρή λάρνακα, κατατεθημένα στό ἐξαιρετικῆς τέχνης κιβώριο καί λάρνακα πού κατασκευάσθηκαν γιά τόν σκοπό αὐτό (φωτό).
Ἡ μνήμη του τιμᾶται τήν 26η Ὀκτωβρίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου