ΔΙΑΚΗΡΥΞΙΣ ΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΑΙΓΙΝΗΣ

Εἰσαγωγή Καθηγητοῦ Ἀντ. Μάρκου

Ἡ ἁγιότητα τοῦ ἁγ. Νεκταρίου διακηρύχθηκε ἀπό τούς Γ.Ο.Χ. ἤδη τό 1920.

Ὁ ἐν Ἁγίοις Πατήρ ἡμῶν ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ Μητροπολίτης Πενταπόλεως, ὁ ἐν Αἰγίνῃ (+ 1920), ἔχει μέν χαρακτηριστεῖ ὡς ὁ Ἅγιος τοῦ 20οῦ αἰ., ἀλλά εἶναι ἕνας τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας διαχρονικῶς. Τό πνευματικό, συγγραφικό κ.ἄ. ἔργο του εἶναι ἀνάλογο τῶν πρό αὐτοῦ Πατέρων. Τιμήθηκε ὡς Ἅγιος ἀπό τόν χριστεπώνυμο λαό - ὁ ὁποῖος κατά τήν Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τό κριτήριο τῶν ἀποφάσεών Της - "καί πρό Συνοδικῆς διαγνώμης", ἤδη ἀπό τήν ἑπομένη τῆς κοιμήσεώς του, διότι ἡ ἁγιότητά του "ἐμαρτυρήθη ὑπό τοῦ Θεοῦ διά πλείστων ὅσων σημείων καί θαυμάτων", τά ὁποῖα τοῦ προσέδωσαν τήν ἐπωνυμία τοῦ Θαυματουργοῦ.

Τήν ἁγιότητα τοῦ ἁγ. Νεκταρίου διεκήρυξε Συνοδικῶς τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τό 1961, ὅμως σχεδόν ἀμέσως ὁ Ἅγιος ἔγινε ἀντικείμενο καί σφοδρῆς πολεμικῆς, ἀπό πλευρᾶς τῆς μοναχῆς Μαγδαληνῆς τῆς Κοζάνης καί ἄλλων ὁμοϊδεατῶν της, μέ ἀποτέλεσμα ἀφ' ἑνός μέν νά δυσφημισθεῖ ὁ εὐρύτερος χῶρος τοῦ Παλαιοῦ Ἡμερολογίου (στόν ὁποῖο ἀνῆκε ἡ μ. Μαγδαληνή), ἀφ' ἑτέρου δέ νά ἀφορισθεῖ ἡ ἴδια ὡς ἁγιομάχος ἀπό τήν Νεοημ. Ἐκκλησία.

Στόν ἀντίποδα, στίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ '80, διακηρύχθηκε ἡ ἁγιότητα τοῦ ἁγ. Νεκταρίου ἀπό τήν Παλαιοημερολογιτική ὁμάδα τῶν Καλλιστικῶν. Δικαίως λοιπόν ὑπῆρχαν καί ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι "εὐκαίρως -ἀκαίρως" ἔλεγαν, ὅτι δέν ὑπάρχει ἐπ’ αὐτοῦ ἀπόφασις Ὀρθοδόξου Συνόδου, χωρίς αὐτό νά σημαίνει ἀμφισβήτηση τῆς ἁγιότητος τοῦ μακαρίου Πατρός, ἐφ' ὅσον τό πλήρωμα τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπ' ἀρχῆς τόν τιμοῦσε ὡς Ἅγιο.

Εἶναι χαρακτηριστικό τό γεγονός, ὅτι ἀμέσως μετά τήν μακαρία του κοίμηση, ἔγινε σοβαρός λόγος στό Ἅγιο Ὄρος σχετικά μέ τό ἄν ἦταν Ἅγιος. Τότε (τό 1920), ὁ Ἅγιος Πατήρ Ματθαῖος, ὁ νέος Ὁμολογητής (+ 1950), ἡσύχαζε μέ τήν συνοδεία του στό ἀσκητήριο τοῦ ἁγ. Μηνᾶ, στό ἀκρωτήριο τῆς Βίγλας. Ὅταν, λοιπόν, ρωτήθηκε σχετικά (διότι εἶχε γνωρίσει καί συνδεθεῖ μέ τόν ἅγ. Νεκτάριο, ἀπό τόν καιρό πού ὁ Ἅγιος ἦταν Διευθυντής τῆς Ριζαρείου Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς τῶν Ἀθηνῶν καί ὁ ἴδιος Προϊστάμενος τοῦ Σιμωνοπετρίτικου Μετοχίου τῆς Θείας Ἀναλήψεως στόν Βύρωνα), ζήτησε ἀπό τούς προβληματιζομένους πατέρες προσευχή καί ὁ ἴδιος βγῆκε νά προσευχηθεῖ στήν ἔρημο μέ τριήμερη νηστεία κατά τήν συνήθειά του, γιά νά λάβει "πληροφορίαν ἄνωθεν"! (Στήν φωτογραφία ἀριστερά ὁ Ἅγιος Πατήρ Ματθαῖος τό 1920, ὡς Ἁγιορείτης Ἱερομόναχος).

Ὅταν τό πρωΐ ἐπέστρεψε ὁ Ἅγιος Πατήρ Ματθαῖος, εἶπε μέ βεβαιότητα στήν συνοδεία του "ναί, ὁ Νεκτάριος εἶναι Ἅγιος", χωρίς νά δώσει περισσότερες ἐξηγήσεις. Μάλιστα, ἔκηρε Μεγαλόσχημο τόν ὑποτακτικό του, μέχρι τότε ρασοφόρο μοναχό Συμέων καί τοῦ ἔδωσε τό ὄνομα Νεκτάριος, πρός τιμήν τοῦ ἁγ. Νεκταρίου! (Ὁ π. Νεκτάριος τό 1952, κατά τήν ἀνασυγκρότηση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐκλήθη στήν Ἱερωσύνη καί τό Ἀρχιερατικό ἀξίωμα, χειροτονηθείς Ἐπίσκοπος Βρεσθένης ὡς Ματθαῖος Β', + 1963. Στήν φωτογραφία δεξιά ὁ μακαριστός Ἐπίσκοπος Βρεσθένης Ματθαῖος Β' πρό τοῦ θανάτου του). Ἡ ὁμολογία αὐτή τοῦ Ἁγίου Πατρός Ματθαίου ἀποτελεῖ οὐσιαστικῶς τήν πρώτη διακήρυξη τῆς ἁγιότητος τοῦ ἁγ. Νεκταρίου.

Τήν ἔλλειψη αὐτή, τῆς ἀποφάσεως - δηλαδή - Ὀρθοδόξου Συνόδου, ἀνεπλήρωσε τήν 26η Ὀκτωβρίου τ. ἔ. 2010 ὁ Σεβ. Μητροπ. Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς κ. Κήρυκος, κατόπιν τῆς ἀπό 27ης Ἰουλίου τ. ἔ. 2010 σχετικῆς Ἀποφάνσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς ἁπανταχοῦ Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία συγκλήθηκε στήν Ἱ. Μονή ἁγ. Παντελεήμονος Καρπαθίων Οὐκρανίας, ὑπό τήν προεδρείαν τοῦ ἐπιχωρίου Ἐπισκόπου, Σεβ. Μητροπ. Κιέβου κ. Σεραφείμ.

Γιά τόν λόγο αὐτό ἡ μνήμη τοῦ ἁγ. Νεκταρίου κατά τό τρέχον ἔτος 2010 θά τιμηθεῖ ἰδιαιτέρως, μέ ὁλονύκτιο Ἱερά Ἀγρυπνία στό Ἱερό Ἡσυχαστήριο Παναγίας Παραμυθίας Πλάτωνος Ἀχαρνῶν, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Κηρύκου. Κατά τήν Ἀγρυπνία θά ἀναγνωσθεῖ ἡ σχετική Ἀπόφασις Διακηρύξεως καί θά ἐκτεθοῦν σέ προσκύνηση ἀπότμημα τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου, καθώς καί τά ἐπιμάνικά Του.

Βεβαίως, ὅπως χαρακτηριστικά σημείωσε σέ ἀνάρτησή του στό Διαδύκτιο ὁ κ. Βλάσιος Σαββίδης, Καθηγητής σέ Ἀμερικανικό Πανεπιστήμιο, "γιά Ἁγίους τῆς ἐμβελείας καί τοῦ πνευματικοῦ μεγέθους τοῦ ἁγ. Νεκταρίου, εἶναι ἐντελῶς περιττές οἱ Συνοδικές ἀποφάσεις, ἡ συγκεκριμένη θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ ὡς μία ἐπιπλέον μαρτυρία τῆς ἁγιότητος τοῦ ἁγ. Νεκταρίου".

Κατωτέρω παρατίθεται ἡ σχετική ἀπόφασις τοῦ Μητροπ. Κηρύκου, γιά λόγους ἱστορικῆς δεοντολογίας καί χάριν τῆς Ἱστορίας.

ΑΠΟΦΑΣΙΣ
ΠΕΡΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΩΣ ΤΗΣ ΑΓΙΟΤΗΤΟΣ
τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ,
Μητροπολίτου Πενταπόλεως, τοῦ Θαυματουργοῦ (+ 1920)

Πρός
τό εὐσεβές πλήρωμα, τόν Ἱερό Κλῆρο καί τόν ἀγωνιζόμενο λαό,

τῆς ἁγιωτάτης Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

«Θαυμαστός ὁ Θεός ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ»

Τιμιώτατοι Πατέρες καί ἀγαπητοί ἐν Χριστῶ ἀδελφοί, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά.

Εὐλογητός ὁ Θεός ἡμῶν, Ὅς «οὐκ ἀφῆκε Ἑαυτόν ἀμάρτυρον» κατά τόν παρελθόντα 20όν αἰώνα τῆς ἀπό τῆς Πίστεως ἀποστασίας, ἀλλ’ ἀνέδειξεν γνησίους δούλους Του οἱ ὁποῖοι ἐτήρησαν ἀμώμητον καί ἀκαινοτόμητον τήν τῆς Ἐκκλησίας Αὐτοῦ Ὀρθόδοξον Πίστιν καί ἠργάσθησαν τήν ἀρετήν. Οἱ νεοφανεῖς αὐτοί ἀστέρες τοῦ νοητοῦ στερεώματος τῆς Ἐκκλησίας, ἐμαρτυρήθησαν ὑπ’ Αὐτοῦ καί μαρτυροῦνται ὡς Ἅγιοι, διά πλείστων ὅσων σημείων καί θαυμάτων.
Εἰς τόν σεπτόν χορόν τῶν νεοφανῶν τῆς Ἐκκλησίας Ἁγίων ἀνῆκει καί ὁ ἐπ’ ἁγιότητι βίου διακριθείς καί ὁσιακῶς τόν βίον ἐκμετρήσας Νεκτάριος Μητροπολίτης Πενταπόλεως, ὁ καί κτίτωρ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος Αἰγίνης.
Νεκτάριος ὁ Κεφαλᾶς ἐγεννήθη ἐν ἔτει 1846 εἰς Σηλύβριαν τῆς Θράκης, ἐκ γονέων πτωχῶν, πλήν εὐσεβῶν. Κατά τό Ἅγιον Βάπτισμα ἔλαβε τό ὄνομα Ἀναστάσιος. Τά ἐγκύκλια γράμματα ἐδιδάχθη εἰς τήν ἰδιαιτέραν αὐτοῦ πατρίδα καί ἐν συνεχείᾳ παρηκολούθησεν ἀνωτέρας σπουδάς εἰς ΚΠόλιν. Εἰς τήν ἡλικίαν τῶν 20 ἐτῶν ἐγένετο δημοδιδάσκαλος εἰς Χίον. Ἐκεῖ ἠσπάσθη τόν μοναχικόν βίον, γενόμενος μοναχός εἰς τήν περίφημον Νέαν Μονήν, τήν 7ην Νοεμβρίου 1876, ὑπό τοῦ Ὁσίου Παχωμίου (+ 1905). Ὡς προστατευόμενος τοῦ Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας Σωφρονίου τοῦ Βυζαντίου ἐφοίτησε εἰς τήν Θεολογικήν Σχολήν τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν καί ἐν ἔτει 1885 ἦλθεν εἰς Ἀλεξάνδρειαν, θέσας ἑαυτόν εἰς τήν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ ἁγ. Μάρκου, γενόμενος Μητροπολίτης τῆς κατά Λιβύην Πενταπόλεως.
Ἀγωνιζόμενος ὁ Ἅγιος καί θεοφιλῶς ἐργαζόμενος εἰς τόν ἀμπελῶνα τοῦ Κυρίου, ἐφθονήθη ὑπό κακοτρόπων κληρικῶν καί ἐξεδιώχθη τῆς τε Ἐπισκοπῆς αὐτοῦ καί ἀπό γῆς Αἰγύπτου. Ἐλθών εἰς Ἀθήνας ἔζησε πενόμενος καί στερούμενος καί αὐτοῦ τοῦ ἐπιουσίου ἄρτου, ὑπηρετῶν τήν Ἐκκλησίαν ὡς Ἱεροκήρυξ καί Διευθυντής τῆς Ριζαρείου Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς. Μεταξύ τῶν ἐτῶν 1903 καί 1907 ἵδρυσε εἰς Αἴγιναν τήν Ἱεράν Μονήν Ἁγίας Τριάδος, ἔνθα ἐγκαταβίωσε ἐφησυχάζων καί ἀσκούμενος. Ἐκοιμήθη εἰρηνικῶς τήν 8ην Νοεμβρίου 1920 εἰς νοσοκομεῖον τῶν Ἀθηνῶν καί ἐνεταφιάσθη εἰς τήν μονήν του. Κατά τήν πρώτην ἀνακομιδήν τοῦ τιμίου αὐτοῦ Λειψάνου, τοῦτο εὑρέθη ἀδιάφθορον, ὅτε δέ ἐν ἔτει 1956 ἐλύθη τοῦτο «ἵνα διασπαρεῖ τοῖς πέρασι τῆς οἰκουμένης», εὑρέθη εὐωδιάζον εὐωδίαν ἄρρητον.
Ὁ μακάριος Ἱεράρχης Νεκτάριος, μέ βαθείαν γνώσιν τῶν τε Θείων Γραφῶν καί τῆς θύραθεν παιδείας, κατέλειπεν λίαν σημαντικά ἔργα τῆς συγχρόνου Ἐκκλησιαστικῆς Γραμματείας, εἰς οἰκοδομήν τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας. Τάς κατ’ αὐτοῦ γενομένας προσβολάς καί παντοειδεῖς ἐπιθέσεις, ἀντιμετώπισε διά τοῦ ἐν αὐτῶ πνεύματος τῆς ταπεινώσεως καί τῆς ἀνεξικακίας. Ἡ ἀνάπλεος πραότητος προσωπικότης του, ἀπετέλεσε καί ἀποτελεῖ διά τούς πιστούς πρότυπον χριστιανικοῦ βίου καί κανόνα τῆς πρός ἀλλήλους συμπεριφορᾶς.
Ἡ ἁγιότης τοῦ ἀοιδήμου Πατρός ἐμαρτυρήθη ὑπό τοῦ Θεοῦ ἔτι ζῶντος αὐτοῦ, ἀλλά κυρίως μετά θάνατον, διά πλείστων ὅσων σημείων καί θαυμάτων, τά ὁποία προσέδωσαν αὐτῶ τήν προσωνυμίαν τοῦ Θαυματουργοῦ. Ἄξιον σημειώσεως τυγχάνει τό γεγονός, ὅτι κατά τό ἔτος τοῦ θανάτου του, γενομένης συζητήσεως ἐν Ἁγίῳ Ὄρει μεταξύ τῶν ἐκεῖσε ἀσκουμένων πατέρων, περί τῆς ἁγιότητος ἤ μή αὐτοῦ, ὁ ἐν Ἁγίοις Πατήρ ἡμῶν Ματθαῖος ὁ Νέος Ὁμολογητής, ἐνασκούμενος ἐν τῶ Ἱερῶ Ἡσυχαστηρίῳ ἁγ. Μηνᾶ Βίγλας, ἐξελθών εἰς τήν ἔρημον ἵνα προσευχηθῆ περί αὐτοῦ καί λάβει ἄνωθεν τήν πληροφορίαν, ἐπανακάμψας εἶπε μετά βεβαιότητος, «ναί, ὁ Νεκτάριος εἶναι Ἅγιος», ἀναπαύσας οὕτως τήν συνείδησιν τῶν πατέρων. Ἡ ὁμολογία αὗτη τοῦ Ἁγίου Πατρός Ματθαίου ἀποτελεῖ οὐσιαστικῶς τήν πρώτην διακήρυξιν τῆς ἁγιότητος τοῦ ἁγ. Νεκταρίου.

ΟΘΕΝ

Α. Ἑπόμενοι τῆς αἰωνοβιότου πράξεως τῆς Ἐκκλησίας συμφώνως πρός τήν ὁποίαν, κριτήριον διά τήν διακήρυξιν τῆς ἁγιότητος ἑνός Ἁγίου εἶναι ἡ συνείδησις τοῦ πληρώματος τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, ἐντός τῶν κόλπων τῆς Ὁποίας ἀνεδείχθη ὁ νέος Ἅγιος.
Β. Ἀποδεχόμενοι καί ἐκφράζοντες τήν κρίσιν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἡ ὁποία κρίσις ἀναγνωρίζει τόν θεοφιλῶς ζήσαντα καί ὁσιακῶς τελειωθέντα ἐν ἔτει 1920 Νεκτάριον Μητροπολίτην Πενταπόλεως, τόν ἐν Αἰγίνῃ, ὡς Ἅγιον καί πρό Συνοδικῆς διαγνώσεως, κατά τά προβλεπόμενα ὑπό τῆς ἐκκλησιαστικῆς πράξεως, ἤτοι δι’ ἀφιερώσεως ναῶν εἰς τήν μνήμην αὐτοῦ καί δι’ ἁγιογραφήσεως ἱερῶν αὐτοῦ εἰκόνων καί διά τῆς φιλοπονήσεως πρός τιμήν αὐτοῦ Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν καί διά τῆς ἐκδόσεως τοῦ Βίου αὐτοῦ.
Γ. Κατόπιν τῆς ἀπό 27ης Ἰουλίου τ. ἔ. 2010 σχετικῆς ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Πανορθοδόξου Συνόδου τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (συγκληθείσης ἐν τῆ Ἱερᾶ Μονῆ ἁγ. Παντελεήμονος Καρπαθίων Οὐκρανίας, ὑπό τήν προεδρείαν τοῦ ἐπιχωρίου Ἐπισκόπου, Σεβ. Μητροπ. Κιέβου κ. Σεραφείμ), συμφώνως πρός τήν ὁποίαν «ἡ ἐγγραφή ἑνός ἱεροῦ προσώπου εἰς τό ἑορτολόγιον τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας εἰς τήν Ὁποίαν ἀνῆκει, καθώς καί ἡ ρύθμισις τῶν ἐπί μέρους λεπτομερειῶν, ἐπαφίενται εἰς τήν ποιμαντικήν διάκρισιν τῶν ἐπιχωρίων Ἐπισκόπων».

ΘΕΣΠΙΖΟΜΕΝ

Ὅπως ἀπό τοῦ νῦν καί εἰς τό ἐξῆς, ὁ μακάριος Νεκτάριος, Μητροπολίτης Πενταπόλεως, συναριθμεῖται τοῖς Ἁγίοις τῆς Ἐκκλησίας, τιμώμενος τήν 9ην μηνός Νοεμβρίου, εἰς δόξαν τοῦ ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ θαυμαστοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

Αὐτοῦ ἁγίαις πρεσβείες Χριστέ ὁ Θεός, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν

Διάπυρος πρός Κύριον εὐχέτης
+ Ὁ Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς ΚΗΡΥΚΟΣ

Ἐν τῶ Ἱερῶ Μητροπολιτικῶ Ναῶ ἁγ. Δημητρίου Ἀχαρνῶν
26η Ὀκτωβρίου 2010
Μνήμη Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου