ΟΙ  11  ΝΕOΜΑΡΤΥΡΕΣ  ΤΗΣ  ΜΟΝΗΣ  ΖΙΛΑΝΤΩΦ

Πηγή: Αρχιμ. Νεκταρίου  Αντωνοπούλου, " Ρώσοι  Νεομάρτυρες  και  Ομολογητές"  - www.proskynitis.blogspot.com

 

Στά προάστια του Καζάν βρίσκεται το μοναστήρι Ζιλάντωφ, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ιδρύθηκε το 1552 από τον Τσάρο Ιβάν Δ' τον Τρομερό. Ηγούμενος ήταν ο Αρχιμανδρίτης Σέργιος, άνθρωπος ενάρετος καί μορφωμένος. Γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1863, στην πόλη Γκάτσινα. Το κοσμικό του όνομα ήταν Ιωάννης Ζάϊτσεφ. Τέλειωσε το Πανεπιστήμιο στην ίδια πόλη, αλλά μέσα του φλεγόταν από την επιθυμία να αφιερωθεί στον Θεό. Έτσι το 1891 προσήλθε στο μοναστήρι του Αγίου Νείλου της επαρχίας Τβέρ. Ως δόκιμος μοναχός είχε μεταξύ των άλλων και το διακόνημα του βοηθού διδασκάλου της μονής. Στις 25 Σεπτεμβρίου 1893 εκάρη μοναχός και πήρε το όνομα Σέργιος. Το 1894 χειροτονήθηκε Ιεροδιάκονος καί το 1896 Ιερέας. Στις 11 Μαΐου 1905 ανέλαβε την ηγουμενία της μονής, αλλά μόνο για ενάμιση χρόνο. Την 1η Σεπτεμβρίου 1906 έγινε Ηγούμενος στη Μονή Αγίου Μακαρίου στην πόλη Σιγιάρσκ και τέλος στις 7 Ιανουαρίου 1907 στη Μονή Ζιλάντωφ.

Όταν πήγε στο μοναστήρι αυτό, είδε ότι η κατάσταση δεν ήταν καθόλου καλή, ούτε από πνευματικής, αλλά ούτε και από υλικής απόψεως. Οί μοναχοί ήταν λίγοι καί δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του μοναστηρίου. Ζήτησε λοιπόν να στείλουν κάποιους μοναχούς από τις γειτονικές Μονές του Αγίου Μακαρίου και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Παράλληλα έκανε μεγάλες προσπάθειες για την κτιριακή αποκατάσταση του μοναστηρίου. Έτσι σε λίγο διάστημα το μοναστήρι κτιριακά άλλαξε μορφή. Το βάρος όμως έπεσε στην εσωτερική ζωή. Με τις δικές του άοκνες προσπάθειες, η αδελφότητα ζούσε κατά το πρότυπο των αυστηρών κοινοβίων. Ο ίδιος ο Αρχιμανδρίτης Σέργιος ήταν υπόδειγμα αρετής, αυστηρής πνευματικής ζωής καί προσευχής, όχι μόνο στους υποτακτικούς του, αλλά και στους πιστούς της περιοχής. Γι' αυτό όλοι, κληρικοί, μοναχοί, λαϊκοί, τον υπεραγαπούσαν. Μεταξύ των άλλων αρετών του διακρινόταν και για την ειρηνοποιό του διάθεση. Ό,τι προβλήματα ή προστριβές παρουσιάζονταν σε άλλες Μονές ή ενορίες, τον καλούσαν για να βοηθήσει. Καί είχε πάντα τον τρόπο, με πολλή διάκριση, να δίνει λύσεις, να συμφιλιώνει και να φέρνει την ειρήνη και την ομόνοια.

Το μοναστήρι είχε και δικό του εκκλησιαστικό σχολείο. Στεγαζόταν σε ένα ξύλινο κτίριο δίπλα στο μοναστήρι και φοιτούσαν 40 μαθητές εθνικότητας Τσουβασί. Το σχολείο ιδρύθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1909 με ενέργειες του Αρχιμανδρίτη Σέργιου. Στις αρχές του 1918 στο μοναστήρι ζούσαν 12 μοναχοί καί 15 δόκιμοι. Η Οκτωβριανή Επανάσταση άλλαξε ριζικά την εκκλησιαστική κατάσταση και βέβαια και την ζωή του μοναστηρίου. Η περιουσία του κατασχέθηκε. Το χειρότερο όμως ήταν πως οι Μπολσεβίκοι επιστράτευσαν με την βία τους νεότερους δόκιμους και μοναχούς. ΄Ετσι τον Σεπτέμβριο του 1918 είχαν απομείνει μόνον 7 μοναχοί και 4 δόκιμοι.

Τον Αύγουστο του 1918 τα Τσεχικά στρατεύματα πού υποστήριζαν τους «λευκούς» πολιόρκησαν το Καζάν. Επειδή το μοναστήρι του Ζιλάντωφ βρισκόταν σε λόφο, στο πιο ψηλό σημείο της περιοχής, οι Τσέχοι εγκατέστησαν εκεί δύο κανόνια καί σφυροκοπούσαν τις θέσεις των «κόκκινων». Η ζωή στο μοναστήρι έγινε δύσκολη λόγω της στρατηγικής σημασίας του. Όταν στις 11 Αυγούστου κατελήφθη η πόλη από τους Τσέχους, ο Αρχιμανδρίτης Σέργιος ζήτησε από την Εκκλησιαστική Αρχή την αδεία να μεταστεγαστούν προσωρινά σε κάποιο άλλο μέρος και  η Εκκλησιαστική Αρχή δέχθηκε.

Στίς 10 Σεπτεμβρίου τα στρατεύματα των Τσέχων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη. Μαζί έφυγαν καί 60.000 κάτοικοι, πολλοί κληρικοί, ό ηλικιωμένος Μητροπολίτης Ιάκωβος, ο Επίσκοπος Μπόρις κ.λπ. Ήταν βέβαιοι πώς οι «κόκκινοι», ανακαταλαμβάνοντας την πόλη, θα προέβαιναν σε μαζικές σφαγές. Όμως κανείς από τους μοναχούς των γύρω μοναστηριών δεν θέλησε να φύγει. Όλοι παρέμειναν στα μοναστήρια τους αποφασισμένοι, να μαρτυρήσουν για την πίστη του Χριστού.

Οι μοναχοί του Ζιλάντωφ όταν έφυγαν οι Τσέχοι, αποφάσισαν να γυρίσουν στο μοναστήρι τους, παρά τον κίνδυνο πού διέτρεχαν. Το πρωΐ της 10ης Σεπτεμβρίου στα κανόνια παρέμεινε μόνον ένας μαχητής. Ήταν ένας αξιωματικός, γιος του Καθηγητή Μιχαήλ Ντόκελ, ο οποίος πολεμούσε μόνος αυτός τα στρατεύματα των Μπολσεβίκων, εμποδίζοντας την προέλαση τους. Μετά από λίγες ώρες ο ηρωικός μαχητής σκοτώθηκε. Οι Μπολσεβίκοι κατέλαβαν την περιοχή και όταν διαπίστωσαν πως μόνον ένας άνθρωπος ήταν ο «εχθρός» πού είχε προκαλέσει τόσες φθορές, θύμωσαν και αποφάσισαν να εκδικηθούν.

Μπήκαν στο μοναστήρι και άρχισαν να καταστρέφουν ό,τι έβρισκαν. Παράλληλα έκαναν έρευνες σ' όλους τους χώρους του μοναστηρίου, μήπως ανακαλύψουν κάποιους στρατιώτες του αντίπαλου στρατοπέδου. Επειδή δεν βρήκαν κανέναν, αποφάσισαν να εκδικηθούν τους μοναχούς, θεωρώντας ότι αυτοί υποστήριζαν τους «αντεπαναστάτες». Εκείνη την ώρα οι μοναχοί είχαν τελειώσει τη Θεία Λειτουργία και έτρωγαν στην τράπεζα του μοναστηριού. Ήταν (με το παλαιό ημερολόγιο) η γιορτή του οσίου Μωυσή του Αιθίοπα και ο αναγνώστης διάβαζε το βίο του από τον Συναξαριστή...  Την ώρα που ο αναγνώστης διάβαζε γιά το μαρτυρικό τέλος του οσίου Μωυσή (προετοιμάζοντας τους μοναχούς), κάποιοι σύγχρονοι βάρβαροι εισέβαλαν στην τράπεζα κι έβγαλαν τους μοναχούς έξω. Τους έσυραν με φωνές και βρισιές ως την πύλη του μοναστηρίου και τους έστησαν στη σειρά. Τους ανακοίνωσαν, ότι καταδικάζονται στην εσχάτη των ποινών. Γρήγορα -  γρήγορα άρχισαν να τους πυροβολούν. Οι μοναχοί έψαλλαν όλοι μαζί. Οι σφαίρες διέκοψαν τον ύμνο. Οι Νεομάρτυρες έφυγαν για να τον συνεχίσουν στο επουράνιο θυσιαστήριο. Τα σώματα τους στοιβάχτηκαν στην αυλή του μοναστηριού.

Οι Μπολσεβίκοι έφυγαν ευχαριστημένοι από το "κατόρθωμά"  τους. Μετά από λίγο, μέσα από τα πτώματα των αδελφών μοναχών, ξεπρόβαλε ένας ηλικιωμένος Ιερομόναχος, ο π. Ιωσήφ. Ήταν όλος πλημμυρισμένος από το αίμα και με κομμάτια από τα μυαλά των φονευθέντων αδελφών του! Διαπίστωσε πώς μόνον αυτόν, ως εκ θαύματος, δεν τον άγγιξε καμία σφαίρα. Δίνοντας κουράγιο στον εαυτό του κοίταξε έναν έναν τους μοναχούς. Όταν είδε πως όλοι ήταν νεκροί, πήγε με τα πόδια καί με πολλές προφυλάξεις στο Καζάν. Κατευθύνθηκε στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου καί ζήτησε βοήθεια από τον Ηγούμενο, αρχιμανδρίτη Έφραίμ.

Όπως σημειώσαμε, δεν υπήρχε στην πόλη Αρχιερέας και την διοίκηση της επαρχίας είχε αναλάβει προσωρινά ο τριαντάχρονος Ηγούμενος της Μονής Μεταμορφώσεως Σωτήρος, Αρχιμανδρίτης Ίωάσαφ. Σαν έμαθε για την τραγωδία του Ζιλάντωφ, μαζί με άλλους Ιερείς και λαϊκούς, πήγαν στο μοναστήρι, έψαλαν την Νεκρώσιμη Ακολουθία και έθαψαν τους Νεομάρτυρες πατέρες.

Ο Ιερομόναχος Ιωσήφ έζησε έναν ακόμη χρόνο στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου καί κοιμήθηκε εκεί. Μέχρι την κοίμηση του διηγείτο συνεχώς για τις τελευταίες στιγμές και το μαρτυρικό θάνατο των συμμοναστών του. Είχε χάσει την ακοή του από τη στιγμή των πυροβολισμών. Πάντοτε έλεγε: «Έχω την αίσθηση ότι είμαι ακόμη μουσκεμένος με το αίμα των αδελφών μου μοναχών. Το αίμα τους έπεσε στο πρόσωπο μου, σ' όλο το σώμα μου κι έτσι ματωμένος ήρθα στην πόλη, στο μοναστήρι του Άγιου Ιωάννου...». Ο Γέροντας Ιωσήφ συνεχώς μνημόνευε στις Θειες Λειτουργίες τους Μάρτυρες συμμοναστές του καί παρακαλούσε όλους τους πιστούς που έρχονταν στο μοναστήρι, να μνημονεύουν κι αυτοί τον Αρχιμανδρίτη Σέργιο καί την ευλογημένη συνοδεία του. Μετά την κοίμηση του οι πατέρες της Μονής του Αγίου Ιωάννου συνέχισαν τίς Θείες Λειτουργίες υπέρ αναπαύσεως των ψυχών τους.

Έτσι σήμερα γνωρίζουμε τους Νεομάρτυρες του Ζιλάντωφ, χάρι; στον ταπεινό Γέροντα Ιωσήφ, στον όποιο ο Θεός επέτρεψε να ζήσει, για να διασώσει σε όλα τα μέλη της Όρθόδοξης Εκκλησίας το μαρτυρικό τέλος τους. Τα ονόματα τους ήταν: Αρχιμανδρίτης Σέργιος, Ιερομόναχοι Λαυρέντιος, Ιωσήφ, Σεραφείμ, Ιεροδιάκονος Θεοδόσιος, μοναχοί Λεόντιος και Στέφανος κι  Δόκιμοι Γεώργιος Τιμοφέεφ, Στέργιος Ντάλιν, Ιωάννης Σαρέτεντσκι, Ίλαρίων Πραβντίν.

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τους αγιοκατέταξε τον Αύγουστο του 2000.