ΟΣΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ Ο ΡΩΜΑΙΟΣ (+ 1147)

Σειρά: Ἀδιάφθοροι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας (ἀπό τό ὁμώνυμο ἔργο τοῦ Καθηγητοῦ Ἀντ. Μάρκου).

Ρωμαϊκῆς καταγωγῆς, γεννήθηκε στή Ρώμη τό 1067 ἀπό γονεῖς Ὀρθοδόξους. Πῆρε καλή παιδεία καί γνώριζε Ἑλληνικά καί Λατινικά. Ἔγινε μοναχός σέ νεαρή ἡλικία, μετά τόν θάνατο τῶν γονέων του, σέ Ὀρθόδοξη μοναστική κοινότητα στήν Ἰταλική ὕπαιθρο. Ἐκεῖ ἀσκήθηκε 20 χρόνια, μέχρι τόν διωγμό τῶν Ὀρθοδόξων ἀπό τήν Παπική ἐξουσία. Τότε ἀναγκάσθηκε νά βρεῖ καταφύγιο σέ ἕνα βράχο στήν Τυρρηνική Θάλασσα, ὅπου συνέχισε τήν ἄσκησή του, κάτω ἀπό πολύ δύσκολες συνθῆκες.
Ὁ ὅσ. Ἀντώνιος θεωρεῖται ὁ θεμελιωτής τοῦ Μοναχικοῦ Βίου στήν περιοχή τοῦ Νόβγκοροντ. Ἔφθασε στή Ρωσία μέ τρόπο πράγματι θαυμαστό: Κάποια ἡμέρα, μετά ἀπό ἕνα χρόνο ἄσκηση στό βράχο, μία παράξενη θύελλα παρέσυρε τόν βράχο ἔξω ἀπό τήν Μεσόγειο, στόν Ἀτλαντικό Ὠκεανό καί μέσῳ τῆς Βόρειας καί τῆς Βαλτικῆς Θάλασας, τοῦ ποταμοῦ Νέβα, τῆς λίμνης Λαντόγκας καί τοῦ ποταμοῦ Βολκώφ, τόν ἔφερε στό Νόβγκοροντ! Ὅταν ὁ Ὅσιος πληροφορήθηκε, ὅτι βρίσκεται ἀνάμεσα σέ Ὀρθοδόξους, παρουσιάσθηκε στόν Ἐπίσκοπο τῆς πόλεως ἁγ. Νικήτα (τόν ἀρχικά ἔγκλειστο στά Σπήλαια τοῦ Κιέβου, + 1109) καί ζήτησε τήν εὐλογία του νά ἐγκατασταθῆ ἐκεῖ καί νά ἱδρύση μονή πρός τιμή τοῦ Γεννεθλίου τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου (διότι εἶχε φθάσει στόν Ἑσπερινό τῆς Ἑορτῆς). Ὁ ἅγ. Νικήτας καλοδέχθηκε τόν ἀπροσδόκητο ἐπισκέπτη καί θεώρησε τήν παρουσία του εὐλογία γιά τούς νεοφώτιστους πληθυσμούς τῆς περιοχῆς. Ὁ Ὅσιος συνέχισε τήν ἄσκησή του στή μονή πού ἵδρυσε καί ἀπό τόν διάδοχο τοῦ ἁγ. Νικήτα Ἐπίσκοπο Νήφωνα, δέχθηκε τήν Ἱερωσύνη.
Κοιμήθηκε εἰρηνικά τό 1147. Μετά τήν κοίμησή του ὁ βράχος, τά ἄμφιά του καί ἕξη εἰκόνες πού εἶχε φέρει μαζί του, τιμήθηκαν ἀπό τόν λαό εὑρύτατα.
Τό Λείψανό του, τό ὁποῖο ἀνακομίσθηκε ἀδιάφθορο, φυλάσσεται σήμερα στόν Καθεδρικό Ναό τῆς Ἁγίας Σοφίας, στό Νόβγκοροντ. Ἡ ἁγιότητά διακηρύχθηκε Συνοδικά τό 1597, μετά ἀπό πρωτοβουλία τοῦ Ἡγουμένου τῆς Λαύρας τοῦ Ζαγκόρσκ ἀρχιμ. Κυρίλλου, ὁ ὁποῖος εἶχε θεραπευθεῖ θαυματουργικά ἀπό τόν Ὅσιο.
Ἡ μνήμη του τιμᾶται τήν 3η Αὐγ. καί τήν 17η Ἰανουαρίου.