ΟΣΙΟΣ  ΗΛΙΑΣ  Ο  ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ

 

Πηγή: Ημερολόγιο Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας, έτους 1998.

http://www.proskynitis.blogspot.com/

Η μεγαλύτερη περιοχή της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας υπήρξε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα διακεκριμένος χώρος του Χριστιανικού Ελληνισμού και τμήμα της Bυζαντινής Αυτοκρατορίας. Πολύ ενωρίς, ιδίως μετά την επικράτηση του Μονοφυσιτισμού στη Μέση Ανατολή και κυρίως την Αραβική κατάκτηση, ιδρύθηκαν εκεί σπουδαία και μεγάλα μοναστήρια, από τα οποία προέκυψαν Εκκλησιαστικές μορφές που διακρίθηκαν για την αγιότητα του βίου των, αλλά και την Ελληνική παιδεία τους.

Την εποχή της κατάκτησης της Σικελίας από τους Σαρακηνούς, πολύ μεγάλος αριθμός Χριστιανών αναγκάστηκε να καταφύγει στη γειτονική περιοχή της Καλαβρίας, με συνέπεια να αυξηθούν και τα μοναστικά κέντρα. Μεταξύ των τελευταίων υπήρξε και η Μονή των Αγίων Ηλία και Φιλάρετου, που ιδρύθηκε από αυτό τον Όσιο Ηλία στα Σάλινα της Καλαβρίας.

Ο Άγιος υπήρξε μια ισχυρή και γεμάτη χαρίσματα προσωπικότητα, η οποία εξέπεμψε μεγάλη ακτινοβολία στο στενό και ευρύτερο περιβάλλον του και η οποία έζησε και γνώρισε όλες τις συνέπειες των ιστορικών περιπετειών της εποχής του. Διακρίθηκε ιδιαίτερα για τη θερμή και σταθερή του πίστη «εκ κοιλίας μητρός». Αυτή μάλιστα η πίστη είναι εκείνη που τον στήριξε και τον διαφύλαξε από τις παγίδες μιας τόσο δύσκολης εποχής, όπως ήταν ο 9ος αιώνας για την περιοχή στην οποία έζησε ο Άγιος.

Καταγόταν από την πόλη της Σικελίας Έννη. Ανήκε στην αρχοντική οικογένεια των Ραχιτών και οι γονείς του, ευσεβέστατοι άνθρωποι, τον ονόμασαν Ιωάννη. Από πολύ μικρή ηλικία είχε ιδιαίτερα χαρίσματα και μάλιστα, σε μεγάλο βαθμό, εκείνο της πρόγνωσης που τον συνόδευσε σε όλη τη διάρκεια της μακράς επίγειας ζωής του. Για τα παραπάνω έχαιρε μεγάλης εκτιμήσεως. Ήδη από τα παιδικά του χρόνια γνώρισε τις δοκιμασίες της αιχμαλωσίας, ταυτόχρονα όμως και την εμφανή χάρη του Θεού, η οποία τον έσωσε και τον διαφύλαξε πολλές φορές. Παράλληλα και εξίσου αξιομνημόνευτο ήταν και το ήθος του νεαρού Ιωάννη, που μαζί με την ευσέβεια και το πλήθος άλλων Χριστιανικών αρετών, συγκροτούσε την διακεκριμένη όντως προσωπικότητα ενός Αγίου. Συνέπεια των παραπάνω υπήρξε η φήμη που τον συνόδευε σε όλη τη ζωή του.

Η Κέρκυρα μαζί με άλλα μέρη της Ελλάδας, αξιώθηκε της ευλογημένης παρουσίας του και της θαυματουργικής του ενέργειας στη γη της. Μεταφέρουμε, σε μετάφραση, τμήμα του «Βίου» του, που αναφέρεται σ' αυτήν την παρουσία:

«Ελεύθεροι (από προηγηθείσα αιχμαλωσία από τους Αγαρηνούς), θέλησαν να μεταβούν στη Ρώμη χάριν προσευχής, αλλ' επειδή βρήκαν εμπόδια πέρασαν στην Κέρκυρα. Αφού κατέλυσαν στο Επισκοπείο, έμειναν κρυμμένοι σ' ένα από τα οικήματά του. Επειδή όμως δεν διέφυγε την προσοχή ο υπέρλαμπρος φωστήρ Ηλίας, τον παρεκάλεσαν μερικοί από τους εκκλησιαζομένους να προσευχηθεί για μία γυναίκα που έχασε τα λογικά της, γιατί, όπως έλεγαν, χάνοντας το γιο της παραφρόνησε. Μόλις ο Άγιος δέχτηκε να προσευχηθεί, εκείνοι πάλι παρακαλούσαν να επιτραπεί και σ' εκείνην να έλθει. Ο Άγιος όμως δεν επέτρεψε και είπε: «Ας γίνει η προσευχή μου και θα δείτε πως η δύναμη του Θεού φέρνει σε κάθε τόπο το έλεος του». Προσευχήθηκε λοιπόν και την ίδια ώρα που πήγαν οι Πρεσβύτεροι στο σπίτι της γυναίκας, την βρήκαν να είναι στα λογικά της» (κεφ. 29).

Δεδομένου ότι το παραπάνω γεγονός συνέβη μεταξύ των ετών 884 (όταν είχε γίνει μοναχός ο Ηλίας) και 903 (έτος του θανάτου του), ο Όσιος Ηλίας συναντήθηκε ίσως στην Κέρκυρα, εφ' όσον μάλιστα κατέλυσε στο Επισκοπείο, με τον τότε Επίσκοπο Κερκύρας που ήταν ο Άγιος Αρσένιος (876 -953).

Από άλλο σημείο του «Βίου" του Οσίου Ηλία (κεφ. 37), πληροφορούμεθα: «Μία ημέρα που βρισκόταν στο Ρήγιο κι ετελείτο η Ακολουθία του Όρθρου, αφού πλησίασε τον Πρωτοπρεσβύτερο, ονόματι Δημήτριο, του είπε με χάρη: «Ευλόγησε μας, ω Επίσκοπε!». Εκείνος νομίζοντας ότι κάνει λάθος ο Άγιος, γιατί ζητούσε την ευλογία άλλου αντ' άλλου, είπε: «Συγχώρησέ με, Πάτερ, δεν είμαι εγώ ο Επίσκοπος». Κι εκείνος: «Σε βλέπω να φοράς ωμοφόριο και συ λες ότι δεν είμαι Επίσκοπος; Πράγματι δεν απατήθηκα, αλλ' ο Θεός θα επιτελέσει σίγουρα εκείνο που προγνώρισε και προώρισε να γίνει». Ο Δημήτριος λοιπόν επειδή γνώριζε προ πολλού ότι ο Θεοφόρος Ηλίας ήταν ονομαστός για το προφητικό του χάρισμα, κράτησε στη μνήμη του τον λόγο, ύστερα δε από λίγο, αφού ανέβηκε στην Κωνσταντινούπολη και συναντήθηκε με τον Ιεράρχη της Πόλεως, εκλέγεται Επίσκοπος της Αγίας Εκκλησίας της Κερκύρας ,αφού διεδέχθη τον αοίδημο Παχώμιο».

Το απόσπασμα αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον για την τοπική μας Εκκλησία, γιατί προσφέρει δύο ονόματα Επισκόπων αγνώστων ως σήμερα. Του Παχωμίου και Δημητρίου.

Ο «Βίος» μας παρέχει ειδήσεις για δύο ακόμη ταξίδια στο Ιόνιο, κατά το πρώτο μάλιστα κατέπαυσε δια προσευχής φοβερή τρικυμία (κεφ. 38 και 67).

Ο Όσιος  Ηλίας απεβίωσε στις 17 Αυγούστου 903 στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε προηγουμένως προσκυνήσει τον τάφο του Μεγαλομάρτυρας Δημητρίου, ενώ είχε ήδη ασθενήσει. Το Ιερό Λείψανο παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη, στο ναό του Λγίου Γεωργίου, επί δέκα μήνες. Κατόπιν, με μεγάλες τιμές μεταφέρθηκε, έπειτα από μακρά πορεία, στο μοναστήρι του, στα Σάλινα της Καλαβρίας.

Κοντάκιον. Ήχος δ'. Ποίημα Αντωνίου.

Ασκηταίς εκπέφηνας κανών ακμαίος και συγχρόνοις έσοπτρον των αρετών και βοηθός, Ηλία Πάτερ αοίδημε, νυν ως αστήρ βροτοίς πάσιν ανέτειλας.

Κάθισμα Ήχος α'. Χορός αγγελικός.

Ο βίος Σου λαμπρός ανεδείχθη εν κοσμώ, η άσκησις στερρά, θαυμαστοί οι αγώνες, οι πόνοι πανάριστοι, Ηλιού παμμακάριστε, όθεν άνωθεν χάριν λαβών θεραπεύεις, δυσθεράπευτα πάθη καμνόντων ανθρώπων, λιταίς Σου προς Κύριον.

Κοντάκιον έτερον. Ήχος δ'. Τα άνω ζητών.

Τα κάτω λιπών, τα άνω επόθησας και  τας αρετάς συζεΰξας, ώσπερ τέθριππον, Ηλιού πανόλβιε, ως πάλαι Θεσβίτης ανέδραμες προς Χριστόν τον Σον πλαστουργόν, πρεσβεύων απαύστως υπέρ πάντων ημών.