ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΣΣΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

Σειρά: Ἑλληνικές Εἰκόνες τῆς Παναγίας

Ἡ ἱστορία τῆς Παναγίας τῆς Ἀρβανίτισσας ἀνάγεται στήν περίοδο ἱδρύσεως τῆς φημισμένης Νέας Μονῆς τῆς Χίου, κατά τόν 11ο αἰ. Τότε ὁ Αὐτοκράτορας Κωνσταντίνος Θ’ ο Μονομάχος (1042 – 1054), πιστός στήν ὑπόσχεση πού εἶχε δώσει στήν Παναγία, ὅτι ἄν ἀνακτήσει τόν θρόνο του θά ἔκτιζε στήν Χίο ἕνα μοναστήρι ἐφάμιλλο τῆς Ἁγίας Σοφίας ΚΠόλεως, ἔφερε στό νησί πολλούς τεχνίτες διαφόρων εἰδικοτήτων γιά νά ἐργασθοῦν στήν ἀνέγερση τῆς Νέας Μονῆς. Ἀνάμεσα σ’ αὐτούς ἦταν καί Ἀρβανίτες τεχνίτες οἰκοδόμοι ἀπό τήν σημερινή Ἀλβανία.
Μετά τήν ὁλοκλήρωση τῶν ἐργασιῶν πολλοί τεχνίτες ἔμειναν στήν περιοχή καί ἵδρυσαν τά χωριά Καρυές, Αὐγώνυμα, Ἀνάβατο καί Δαφνῶνα. Κατά τόν 19ο αἰ. περισσότερες ἀπό πενήντα πολύτεκνες οἰκογένειες βοσκῶν ζοῦσαν στήν περιοχή τοῦ Κοχλία, ἀσχολούμενοι μέ τά κοπάδια τους. Ἄνθρωποι πτωχοί, ἀλλά θεοσεβεῖς, ζοῦσαν μέ τήν ἐλπίδα τῆς προστασίας τῆς Παναγίας. Πολλές φορές διάφοροι ἄνθρωποι εἶχαν δεῖ μία λυγερόκορμη κοπέλα μέ ἀρβανίτικη φορεσιά νά περιδιαβαίνει στήν περιοχή. Ἡ κοινή συνείδηση συνέδεσε τήν κοπέλα μέ τό πρόσωπο τῆς Παναγίας καί λόγῳ τῆς ἐνδυμασίας της τήν ὀνόμασαν Παναγία Ἀρβανίτισσα.
Περί τό ἔτος 1905 βρέθηκε ἀπό βοσκούς στήν περιοχή τό εἰκόνισμα τῆς Παναγίας καί ἔτσι ἀποφάσισαν νά χτίσουν ἕναν ναό ἀφιερωμένο στήν χάρη Της. Ἐπειδή ὅμως δέν εἶχαν οἰκονομικές δυνατότητες, ἀπευθύνθηκαν στόν ἔμπορο Ἀλέξανδρο Κωνσταντινίδη ὁ ὁποῖος πράγματι ἔχτισε ἕναν ὑπέροχο ναό, παρά τίς ἀντιδράσεις τῶν Τούρκων.
Ὁ ναός αὐτός ἑορτάζει τήν Πέμπτη τῆς Ἀναλήψεως (καί κατ’ ἐπέκταση ἡ Παναγία ἡ Ἀρβανίτισσα) καί οἱ κτηνοτρόφοι τῆς περιοχῆς φέρνουν στήν ἐκκλησία τά πρόβατά τους καί τά ἀρμέγουν, προσφέροντας τό γάλα στούς πιστούς πού προσέρχονται. Ἀκόμη, βγάζουν στήν δημοπρασία ἀρνάκια καί κατσικάκια ὑπέρ τῆς ἐκκλησίας καί τοῦ ἔργου της.